نقدی بر اماکن مذهبی-آیینی ایران با تکیه بر پیشینه تاریخی آن

نویسندگان

  • حکمت اله ملاصالحی دکتری باستان‌شناسی، دانشگاه تهران
چکیده مقاله:

مکان‌ها، بافت‌ها، فضاها و حریم‌های دینی (مذهبی)_آیینی در ایران بطور اخص و دیگر جوامع بطورکلی بنا به شواهد و قرائن مکشوف و موجود از دیرباز مورد توجه، تقدس و احترام گروه‌های اجتماعی متدین و پایبند به آموزه‌های دینی بوده‌است. به تاریخ معماری جوامع که رجوع کنیم بی‌اغراق با یکی از غنی، زنده و شورمندانه‌ترین جلوه‌های معماری، ذوق خلاق، ذائقه زیباشناختی و روح هنرمندانگی جامعه و جهان بشری درتاریخ مواجه می‌شویم. از این منظر به‌صراحت و بی‌اغراق می‌توان گفت ایران یکی از کانون‌های فوق‌العاده مهم، غنی و دیرپای معماری دینی- آیینی درتاریخ و فرهنگ جامعه و جهان بشری بوده‌است. شگفت‌تر آن‌که در عصری که اماکن آیینی در بسیاری از جوامع روزگار ما به‌صورت موزه درآمده‌ یا رمق و رونق آیینی و قوّت قدسی تاثیرگذار و جذبه‌آور خود را ازکف داده‌است، اماکن آیینی در ایران همچنان زنده و فعال با جمعیت‌های میلیونی زائران برصحنه ایستاده‌است و حضور فعال و پررنگ دارد. بررسی، نقد، تحلیل، تعریف و معرفی این مکان‌ها، ساختار، بافت‌، فضا‌‌‌ و حریم‌‌های دینی- آیینی درجغرافیای جهان ایرانی به لحاظ تاریخی و از منظر فلسفه و تاریخ معماری بیرون از حیطه نوشتار حاضر است و در چارچوب مباحث ما نمی‌گنجد. آنچه اینک پیش‌رو‌ست، تصویری فشرده و کوتاه و تحلیلی لیکن نه‌چندان ریزبینانه و ژرفانگرکه به اختصار و اجمال در وصف و معرفی پاره‌ای ازساختارها و بناهای دینی-آیینی فعال در جامعه معاصر ایران است؛ البته با توجه به مناسبتشان با مسئله هویت-هویت نه به مفهوم روزینه و عرفی آن بلکه به مفهوم کیهانی از ارزش‌‌ها و باورها. به مفهوم یک فرهنگ و نحوه بودن درجهان و شیوه‌ای از زندگی. به‌معنای گنجینه‌ای ازمیراث مشترک و ذخایر معنوی که در جان ما جاری ‌است. مراد ما از معماری مذهبی-آیینی و مناسبتشان با هویت به همین معناست. معماری که با وجوه دیگر مواریث مدنی و معنوی ما سخت و استوار درهم تنیده‌است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

مقایسه تأثیر وضعیت طاق باز و دمر بر وضعیت تنفسی نوزادان نارس مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی حاد تحت درمان با پروتکل Insure

کچ ی هد پ ی ش مز ی هن ه و فد : ساسا د مردنس رد نامرد ي سفنت سرتس ي ظنت نادازون داح ي سکا لدابت م ي و نژ د ي سکا ي د هدوب نبرک تسا طسوت هک کبس اـه ي ناـمرد ي فلتخم ي هلمجزا لکتورپ INSURE ماجنا م ي دوش ا اذل . ي هعلاطم ن فدهاب اقم ي هس عضو ي ت اه ي ندب ي عضو رب رمد و زاب قاط ي سفنت ت ي هـب لاتـبم سراـن نادازون ردنس د م ي سفنت سرتس ي لکتورپ اب نامرد تحت داح INSURE ماجنا درگ ...

متن کامل

پیشینه تاریخی(اسامی اماکن)خلیج فارس

همواره خلیج فارس تجلی گاه تمدن ایران زمین به شمار میرفته و نام آن در طی اعصار و قرون متمادی و مستمر به چشم میخورد.حتی قبل از آنکه آریایی نژادان ایرانی در فلات ایران استقرار یابند.پیشینه دیرین این آبراهه تاریخی به حدود قرن 5 ق م میرسد و در این دوران به استناد مدارک باستانشناسی نخستین همبستگی های اجتمایی سرزمین های کرانه ای از طریق چنین آبراهی تامین میگردیده وعامل موثری در تعاملات مختلف بین ایران...

15 صفحه اول

بررسی تاریخی کارکرد ارتباطی هنر در اماکن مذهبی عصر قاجار

آثار هنری به کار رفته در اماکن مذهبی علاوه بر کارکردهای سازه‌ای، هنری و تاریخی دارای کارکرد ارتباطی نیز هستند. گستردگی پیام‌ها، تنوع مخاطبان و تعدد هنرها در اماکن مذهبی، بر اهمیت این کارکرد افزوده است. تحلیل تاریخی کارکرد ارتباطی هنرهای به‌کار رفته در اماکن مذهبی، به کاربردی کردن قابلیت ارتباطی هنر و بالندگی بیشتر فرهنگ در جامعه کنونی می‌تواند کمک ‌کند. این مقاله، بر آن است تا با رویکردی تاریخ...

متن کامل

نقدی بر متون حوزۀ جامعه‌شناسی تاریخی ایران

بسیاری از مکتوبات حوزۀ خلقیات ایرانیان، با تأکید بر تلازم میان ساختار استبدادی و ویژگی‌های خلقی جامعۀ ایرانی، معتقد است حاکمیت‏های استبدادی در طول تاریخ این سرزمین اسباب حاکمیت ارزش‌های خودمدار و شکل‌نگرفتن ویژگی‏های مقوم توسعه ازقبیل مسئولیت‌پذیری، مشارکت، روحیۀ جمعی، و دیگرخواهی را سبب شده ‏است. این پژوهش می‌کوشد دیدگاه رایج درحوزۀ متون مربوط به خلقیات ایرانیان را به‌نقد بکشد. برپایۀ یافته‏ها...

متن کامل

پیشینه زوزن و مسجد تاریخی آن

                  بدون شک یکی از گمنامترین آثار ایران،  شهر درون خاک خفته زوزن و مسجد تاریخی آن می باشد. جالب اینجا است که با توجه به ویژگیهای شاخص هنری و دقت نظر و تعمق در تزیینات و ظرافت کاریها معماران این بنا سعی و تلاش فراوانی داشته اند تا بنایی اینچنین محکم و زیبا پای بگیرد که بعد از چندین قرن پایه های دو ایوان بزرگ آن هنوز پا بر جاست.              این بنا توسط شخصیت محلی به نام قوام الدین...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 5  شماره 16

صفحات  23- 32

تاریخ انتشار 2017-06-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023